This post is also available in: English Azerbaycan Türkcesi Русский
BEYAZ ROKET
- İlk paraşütlü roket atışım. Daha önceleri kurtarma tertibatlarına pek dikkat etmezdim ancak roketin yere güvenli inişi ve sonra tekrardan kullanılması açısından kurtarma tertibatı olması önemli bir durum.
- Bu model de kurtarma tertibatı olarak paraşüt kullanılmıştır.
- Bir gece yarısı acele ile yaptığım için elimde fon kartonu olmadığından beyaz resim kağıdından yaptım bu sebeple adını da “Beyaz Roket” olarak belirledim. Önceki roketlerin aksine boya yapmadım.
- Ateşleme “Test Videosunda” görüleceği gibi “kara fitil” ile yapılmıştır.
Teknik Detaylar
- Ne yazık ki bir çok teknik detay acele edildiğinden dolayı kayıt edilmemiştir.
- Teknik çizimlerde aksi belirtilmedikçe verilen tüm ölçüler mm dir.
Parça Şablonu
- Yukarıdaki resimde beyaz roketin sahip olduğu parçalar şematik olarak gösterilmiştir.
- Burun Konisi – Kurtarma tertibatı olan modellerde ayrılabilir yapılır
- Gövde – Roket ana taşıyıcı elemanıdır
- Kanatlar – Roketin dengeli uçmasını sağlar
- Rampa Kulpu – Roketin ateşlenirken 3mm incelikte bir tel rampadan ateşlenirken bu kulp ile rampaya takılır böylece düz olarak kalkış yapar
- Roket Motoru – Roketin güç kaynağıdır, kimyasal tepkime ile itme gücü oluşturur.
- Kurtarma Tertibatı – Bu modelde “hışır naylon” kullanılarak paraşüt yapılmıştır.
- Koruyucu Malzeme – Roket motorunda bulunana paraşütün dışarı çıkmasını sağlayan basıncı oluşturan fırlatma barutu ateşlendiğinden oluşan ısı ve partikülleri tutarak paraşütün zarar görmesini engeller. Bu malzeme “Yanmaz Çözelti” ile hazırlanır.
1-Burun Konisi
- Burun konisi olarak “konik” tip kullanılmıştır. Farklı tipte daha verimli burun koni tipleri olmasına karşın kağıt ve el ile yapılabilecek tek burun tipi konik olduğundan bu tip seçilmiştir.
- Gövdeye tutunmasını sağlayacak parça mantar şamandıradan kesilerek yapılmıştır. Böylece hafif olması amaçlanmıştır.
- Ağırlık : bilinmiyor
- Malzeme : Beyaz resim kağıdı
- Yapıştırıcı : Beyaz su bazlı ahşap tutkalı
- Toplam Uzunluk : 50 mm
- Dış Çap: 24 mm
- İç Çap : 13 mm
2- Gövde
- Ağırlık : Bilinmiyor
- Malzeme : Beyaz resim kağıdı
- Yapıştırıcı : Beyaz su bazlı ahşap tutkalı
- Toplam Uzunluk : 300 mm
- Dış Çap : 24 mm
- İç Çap : 20 mm
3-Kanatlar
- Beyaz Roket için kanat tipi olarak “Kırpılmış Delta” tipi kanat kullanıldı
- 4 Adet kanat bulunmaktadır.
- Ağırlık : Bilinmiyor
- Malzeme : 3 mm mukavva levha
- Kanatları Gövdeye Sabitleyen Yapıştırıcı : Öncelikle kanat sabit kalması için ” Japon Yapıştırıcısı” ile yapıştırıldı ardından esneklik kazanması için çevresi “beyaz tutkal” ile sıvandı böylece kırılganlık önlenmiş oldu.
- Kanat Kalınlığı : 3 mm
- Firar Kenar : 40 mm
- Dış Kenar : 20 mm
4-Rampa Kulpu
- Rampa kulpu olarak orta boy plastik pipet parçası kesilerek japon yapıştırıcısı ile gövdeye tuturulmuştur.
- Bağlantı yeri roketin merkezidir.
- Kulp Adedi :1
- Ağırlığı : önemsiz
5-Roket Motoru
- C tipi roket motoru kullanılmıştır. Yaklaşık olarak gücü 7-8 newton arasındadır.
- Yanma Tipi : İçten Yanmalı
- Yanma Artığı : Zehirsiz – Karbondioksit + su buharı
- Malzeme : Kraft kağıdı
- Ağırlık : Bilinmiyor
- Yapıştırıcı : Sulandırılmış (50/50) beyaz ahşap tutkalı
- Metot : El ile mil çevresinde düz sarım.
- Toplam Yükseklik : 70 mm
- Dış Çap : 20 mm
- İç Çap : 16 mm
5A-Motor Lülesi ( Nozl – Nözül)
- Malzeme : Bentonit kil ve kaolin kil karışımı parafin katkılı. Oran (80/20)+%10.
- Hazırlanma Metodu : Killeri kızdırıp parafini içerisinde eriterek.
- Motora Çakılma Metodu : Hidrolik pres ile preslenerek. Uygulanan kuvvet bilinmiyor.
- Lüle İç Çapı : 3 mm
- Toplam Yüksekliği : 16 mm
- Toplam Ağırlığı : Bilinmiyor
5B-Roket Yakıtı
- Malzeme : Potasyum Nitrat ve sakaroz karışımı . Oran ( 65/35)
- Hazırlama Metodu : Suda eritip ergitme yolu ile motora sıcak presleme
- Toplam Uzunluk : 37 mm
- Toplam Ağırlık : 10 gr
- Dış Çap : 16 mm
- Tutuşma Isısı : 200 °C – açık alev
- Higroskopik Özellik : Var , ileri derecede nem çekici , hava nemi ile bozulup işlevini kısa sürede kaybeder
5B1 – Yanma Odası
- Yanma odası lüleden 3mm matkap ile girilerek açılmıştır. Yakıt hassas olmadığından bu tarz işlemlere çok elverişlidir.
- Yanma odası yüksekliği : 16 mm
5C-Geciktirici
- Yanmayı hızını ölçülebilir süreye düşürerek paraşütün açılması için zaman kazandırır
- Malzeme : Potasyum Nitrat +Sakaroz + Sodyum Bi Karbonat. Oran (65/35)+%10
- Hazırlama Metodu : Suda eritip ergitme yolu ile önceden hazırlanmış kağıt kalıplara dökülür.
- Toplam Uzunluk : Bilinmiyor
- Kağıt kalıbı ile beraber hidrolik pres ile yakıtın üzerine arada boşluk kalmayacak şekilde oturtulur.
5D-Motor Tapası
- Tapa yakıt yanarken yüksek basınç oluşmasını sağlar. Lüle kadar basınca maruz kalmadığı için daha ince yapıldı.
- Malzeme : Bentonit kil ve kaolin kil karışımı parafin katkılı. Oran (80/20)+%10.
- Hazırlanma Metodu : Killeri kızdırıp parafini içerisinde eriterek.
- Motora Çakılma Metodu : Hidrolik pres ile preslenerek. Uygulanan kuvvet bilinmiyor.
- Tapa İç Çapı : 1,5 mm
- Toplam Yüksekliği : 10 mm
- Toplam Ağırlığı : Bilinmiyor
5E-Fırlatma Barutu
- Kurtarma tertibatını açmaya yarayan basıncı oluşturur
- Malzeme : Adi kara barut
- Miktar : 0,3 gr
5F-Kapak
- Fırlatma barutunun oluşturduğu basıncı arttırmak için kullanılır ayrıca barutun dökülmesini engeller.
- Malzeme : Kraft kağıdı
- Uygulama Metodu : Bir kaç kat kağıt mil ile çok fazla kuvvet uygulamadan bastırılır. Çap ölçüsü motor iç çapından biraz daha büyük olmalıdır.
6-Kurtarma Tertibatı
- Daire biçimli paraşüt kullanılmıştır.
- Malzeme : İnce hışır naylon – ipler elektriklenmeyen dantel ipi
- Uygulama : Paraşüt el ile gerdirilip bolca pudra ile pudralanır iki yandan içeri sonra yukarından yuvarlayarak ipler ile beraber sarılıp gövdeye yerleştirilir. Sıkı olmamasına dikkat edilir.Böylece rahatça gövdeden dışarı çıkabilir.
- Ölçüler hakkında bir kayıt ve hesaplama bulunmuyor.
7-Koruyucu Malzeme
- Fırlatma barutunun ateşlenmesi ile ortaya çıkan partiküllerin ve ısının tutulmasını sağlayarak kurtarma tertibatını korur.
- Malzeme : Yanmaz çözeltiye batırılmış, kurutulmuş kağıt havlu
- Hazırlama Metodu : Kağıt havlu düz zemine serilir sprey kullanılarak yanmaz çözelti ile ıslatılır kuruduğunda kullanılabilir.
- Alev Alma Isısı : Hiç bir şekilde alev almaz direk kömürleşir. Köz haline gelip yanmaya devam etmez ateşi taşımaz.
- Bir yaprak kağıt havlu el ile top haline getirilip gövdeye motorun üzerine oturtulur.
Basınç ve Denge Merkezi
- Basınç ve denge merkezi uyumu roketin düz bir şekilde gitmesini sağlar. Eğer bu uyum yoksa roketin düz gitmesi imkansızdır.
- Ne yazık ki hesaplamaları yaptığım halde not almadığımdan bu roketin denge veya basınç merkezi hakkında bir bilgi bulunmamaktadır.
SONUÇ
- İlk kez kurtarma tertibatı kullandığım Beyaz Roket fırlatma esnasında yaşanan motor yada yakıt arızası sebebi ile çok fazla yükselemeden düşmüştür.
- Yapılan kurtarma tertibatı ayrılma planı başarılı olduğu yerde görülmüştür. Roket yere düştükten bir süre sonra ateşleyici çalışarak paraşütü dışarı atmıştır.
- Roket üzerinde gerekli araştırma inceleme yapıldıktan sonra imha edildi.
